Uitspraak Nevele-arrest en de gevolgen voor vergunningen van windturbines in Nederland
Op dinsdag 6 april 2021 vond bij de Afdeling Bestuursrecht van de Raad van State de bespreking plaats van de mogelijke gevolgen voor de Nederlandse situatie van het Nevele-arrest van 25 juni 2020 van het Hof van Justitie te Luxemburg. Die behandeling van Unierechtelijke vraagstukken vond mede plaats naar aanleiding van de opgeworpen vragen in de zaak die speelt in Goyerbrug, gemeente Houten.
Op dinsdag 15 juni 2021 vond de inhoudelijke vervolgbehandeling plaats van niet-Unierechtelijke vragen in het Goyerbrugdossier, zoals op het punt van geluid en gezondheid, de mogelijke relatie daartussen, slagschaduw, externe veiligheid en vele andere onderwerpen. Op het onderdeel ‘geluid’ gaf deskundige Dr. Ir. J.A.P.M. de Laat, verbonden aan het LUMC in Leiden, een uiteenzetting over de actuele stand van zaken. Prof. Dr. Dr. L. Feenstra, emeritus hoogleraar te Rotterdam, deed dat op het onderdeel ‘gezondheid’. Beide bijdragen waren uiterst waardevol en beschreven de stand van zaken van dit moment.
Uit die uiteenzettingen werd tevens duidelijk dat er enerzijds een verband kan worden aangenomen tussen windturbinegeluid en gezondheid – zoals al eerder aangegeven in de rapportage uit januari 2021 over ‘voorkom het windturbinesyndroom‘ en anderzijds nog veel verdiepend onderzoek nodig is om de bestaande kennishiaten te dichten.
Nu mede uit de Strategische Milieu Beoordelingsrichtlijn (2001/42/EG) volgt dat het juridisch voorzorgsbeginsel dient te worden gehanteerd, kan op goede grond worden betoogd en volgehouden dat er geen vergunningen voor windturbines mogen worden afgegeven voordat vooraf en met wetenschappelijke zekerheid is vastgesteld dat de gezondheid en de leefomgeving van de mens wordt beschermd of verbeterd. Verslechteren mag dus niet. De overheid en rechter dienen de burger daartegen effectief te beschermen. Het nalaten daarvan is niet alleen niet duurzaam maar vormt een ontoelaatbare inbreuk op grondrechten en het recht op bescherming van een ongestoord gezinsleven. Eén en ander klemt te meer nu de turbines steeds hoger worden en steeds dichter in de buurt van bebouwing en gevoelige objecten worden gerealiseerd. Het vraagstuk is urgent.
Uit onder andere het Raadsadres Gemeente Amsterdam van 29 maart 2021 en de website windwiki.nl blijkt dat steeds meer medici de geconstateerde klachten en zorgen uiterst serieus nemen en zich inspannen hun bevindingen te objectiveren en te delen. Dat is van belang nu de situatie in Nederland in veel opzichten wezenlijk verschilt van die in het buitenland. Intussen dreigen hier wel onomkeerbare situaties en schade te ontstaan.
De recente RIVM-rapportage Klimaatakkoord: effecten van nieuwe energiebronnen op gezondheid en veiligheid in Nederland (2021-0054 van 28 mei 2021) sluit aan bij de bevindingen en conclusies van genoemde deskundigen. Daarbij is intussen ook duidelijk dat er meer effecten zijn en dat die effecten niet beperkt zijn tot enkele (ernstige) hinderbeleving. Die effecten zitten bepaald ook niet alleen ’tussen de oren’.
Het is nu wachten op de uitspraak van de Raad van State. Deze is aangekondigd op een termijn van 6 weken en zoveel langer als daarvoor nodig is, te rekenen vanaf 15 juni 2021. Het Hof van Justitie doet al jaren duidelijke uitspraken over de bescherming van de burger, diens rechten en diens gezondheid. Het wordt de hoogste tijd dat die regels nu ook daadwerkelijk in Nederland toepassing worden nageleefd en toepassing vinden.
Mr Peter A. de Lange
Voor deskundig juridisch advies en bijstand bereikbaar via: Mr Peter A. de Lange